بسم الله الرحمن الرحیم
عنوان: حقانیت معجزۀ شق القمر
گروه ۴: پاسخ‌های مربوط به حقانیت مطلق پیامبر اسلام
شماره: ۳
نوع پاسخ: نوشتاری و صوتی
– پاسخ صوتی را در پایین متن دریافت نمایید.
تاریخ ثبت: چهاردهم فروردین ماه چهارصد و چهار
سؤال:
شبهه ملحدین: آیا وقوع انشقاق و شكاف در اجرام آسمانى، اصولًا امكان دارد؟ يا اين كه علم آن را به كلى نفى مى‌كند؟
اگر شق القمر واقعی بود امروزه باید در عکسبرداری جئومتریک ماه آثارش دیده می‌شد.
ثانیا اگر شق القمر واقعی بود باید در تاریخ ثبت می‌شد چون اون موقع ماه غیر از عربستان از جاهای متمدن تر که تاریخ داشتن هم دیده می‌شد.
پاسخ نوشتاری:
جالب است که شبهه وارد کننده در قسمت اول ایراد خویش با قصد تخریب، در واقع معنای معجزه بودن را در مورد دو نیم شدن ماه توسط پیامبر اسلام تأیید نموده و به عدم امکان آن از لحاظ دانستنی‌های بشری اعتراف می کند!
آری معنای معجزه که به قدرت لا یزال الهی توسط فرستادگانش و برای اثبات حقانیت آنها و قطع عذر منکرین انجام می پذیرد، همین است که دیگران از درک چگونگی و انجام آن عاجزند و با دانستنی‌های معمول بشری قابل توجیه و قابل اجرا نیست؛ و در نزد عالم و جاهل ثابت می شود که انجام دهندۀ آن یک مدعی دروغین نبوده بلکه از جانب خداوند قادر متعالی است که اشیاء را آفریده و قوانین حاکم بر آنها را مقدر کرده است و هرگاه اراده نماید خلاف آن را انجام خواهد داد.
کما اینکه به آتش افکنده شدن ابراهیم و سرد و سلامت شدن آن، و اژدها شدن عصای موسی و شکافته شدن آب از برای او، و زنده شدن مردگان به اذن خداوند توسط عیسی، و… اموری هستند که علم و دانش معمول بشری، چه در گذشته و چه در حال حاضر از درک چگونگی و انجام آن عاجز است.
و عجیب است که باز شبهۀ دیگری که برای نفی این حقیقت وارد می کند آن است که چرا در عکس برداری از ماه آثار شق القمر مشاهده نمی شود، در حالی که در مورد معجزاتی از این قبیل بنا بر این نبوده است که بر روی شیء مورد معجزه آثاری باقی بماند؛ همانطور که عصای اژدها شدۀ موسی هنگامی که به حالت اول باز می گشت اثری بر روی آن مشاهده نمی شد، و همچنین دریای شکافته شده برای عبور موسی و اصحابش بعد از آنکه به حال خود بازگشته است اثری از شکاف قبلی بر روی آن مشاهده نشده است؛ و در آنجا چه عرض چند کیلومتری خلیج سوئز در دریای سرخ بوده باشد و چه عرض حدود سه کیلومتری رود نیل، اکنون هیچ اثری مشاهده نمی شود.
و از لحاظ ثبت تاریخی؛
اولا: این حقیقت مانند عموم وقایع تاریخ اسلام، توسط راویان و تاریخ نویسان اسلامی ثبت و تأیید گردیده و در حد تواتر نقل شده است، که بعنوان مثال می توان از نقل متواتر آن در کتاب دلائل النبوة بیهقی (۱) و البدایة و النهایة ابن کثیر دمشقی(۲) و عموم تفاسیر شیعه و سنی ذیل آیات اول سورۀ قمر نام برد.
ثانیا: از لحاظ مشاهده در سایر مناطق، در همان ثبت‌های تاریخی گفته شده است که عده‌ای نسبت سحر دادند و نپذیرفتند و بنا گذاشتند تا از مسافرینی که در راه بودند بپرسند، که صحت آن از این طریق نیز ثابت شد (۳)؛ علاوه بر اینکه ابن کثیر نقل می کند که در بسیاری از سرزمین‌های دیگر مشاهده شد و در برخی از بلاد هند زمان وقوع آن نیز ثبت گردید (۴).
ثالثا: از لحاظ عدم ثبت تاریخی توسط غیر مسلمین و مناطق دور دست طبق مآخذ تاریخی موجود، به دلایل زیر نمی تواند حجتی در رد وقوع این حقیقت باشد:
۱- اختلاف افق، چرا که مثلا اگر این معجزه در ابتدای شب در مکه رخ داده باشد، در مناطق غربی‌تر هنوز شب نشده بوده و ماه قابل روئیت نبوده است. و یا مثلا اگر در اواخر شب رخ داده باشد، ممکن است در مناطق شرقی روز بوده و ماه قابل روئیت نبوده است.
۲- ابری بودن آسمان در آن مناطق، بطوری که مانع مشاهدۀ این واقعیت در آنجا شده باشد.
۳- عدم توجه افراد به آسمان، خصوصا با توجه به اینکه در گذشته به دلیل نبود برق مردم زود می خوابیدند، در صورتی که این واقعه پس از گذشت پاسی از شب اتفاق افتاده باشد، این احتمال قوی می باشد.
۴- عدم نقل عمدی جریان از روی عناد پس از اثبات آن در نزد معدود تاریخ نویسان احتمالی مخالف اسلام، کما اینکه امروزه نیز مشاهدات مسلمی همچون مشاهدۀ باقی ماندۀ کشتی نوح در کوه‌های آرارات یا کتمان و یا انکار می شود (۵).
و اما نقل خلاصۀ جریان این معجزه از جمله طبق نقل تفسیر مجمع البیان (۶)، به این صورت است:
در شب چهارهم ماه، مشرکین در نزد پیامبر جمع می شوند و می گویند: اگر راستگو هستی ماه را برای ما دو قسمت کن. ایشان به آنها می گویند: اگر این کار را انجام دهم ایمان می آورید؟ می گویند: آری. پس پیامبر الهی از پروردگارشان درخواست می کنند که خواستۀ آنها را برایشان برآورده کند و ماه به دو قسمت تقسیم می شود؛ و رسول خداوند صدای شان را بلند کرده و می گویند: ای فلان و ای فلان، گواه باشید.
و طبق نقلی دیگر در همانجا، نیمی از آن بر فراز یک کوه و نیمی دیگر بر فراز کوهی دیگر قرار می گیرد، و متاسفانه برخی از آنها این عمل را به سحر نسبت می دهند؛ و شخصی می گوید: اگر شما را سحر کرده باشد تمام مردم را که سحر نکرده است.
و طبق نقل تفسیر علی بن ابراهیم قمی (۷) از قول امام صادق؛ این جریان در شب چهاردهم ماه ذی الحجه [و طبق نقل‌های دیگر در سال نهم بعد از مبعث در شهر مکه] اتفاق می افتد، و آن افراد می گویند: باشد تا مسافران ما از شام و یمن بیایند و ما از آنها نیز بپرسیم که در چنین شبی چه دیدند؟
و طبق نقل البدایة و النهایة (۸) در طی این واقعه در مقابل چشمان آنها نیمی از ماه بر روی کوه صفا و نیمی دیگر بر روی مروه قرار می گیرد و به اندازۀ فاصلۀ ما بین زمان عصر تا شب به همان حال باقی می ماند و سپس پنهان می گردد.
و طبق نقلی دیگر در همان کتاب (۹)، و همچنین طبق آنچه که ابن شهر آشوب در کتاب مناقب نقل می کند (۱۰)، مسافرینی که از جهات مختلف وارد می شوند این موضوع را تأیید می کنند، ولی منکرین همچنان نسبت سحر می دهند؛ تا اینکه آیات سورۀ قمر نازل می شود و پا فشاری آنها در انکار و نسبت سحر دادن به آیات واضح الهی را یادآوری می کند.
نکته‌ای قابل توجه:
ما بر سبیل برهان و استدلال، به حول و قوۀ الهی در این مورد و سایر موارد حق را به سان روشنایی ماه و خورشید تبیین می کنیم، و چون این موضوعات حق است مخالفین جز با فرا فکنی و سعی در انحراف اذهان راهی برای مقابله ندارند؛ و همانطور که در معنای آیۀ سرلوحۀ این سایت ذکر شده است، در حجت و برهان، هرگز خداوند برای کافران راه تسلطی بر مؤمنین قرار نخواهد داد.
اما در سبیل انکار، منکرین تا آنجا راه خود را باز می بینند که دیدیم حتی کسانی که این معجزه و امثال آن را به چشم می دیدند، نسبت سحر و امثال آن را می دادند و زیر بار قبول حق نمی رفتند؛ و مسلما منکرینی که امروزه در مقابل برهان می خواهند نپذیرند و راه انکار را بگیرند، پا فشارتر و جسورانه‌تر اقدام می کنند.
وگرنه علاوه بر این قبیل معجزات مسلم که هرچه بیشتر حجت را تمام می کند، خود قرآن بعنوان معجزه‌ای پایدار با آن فصاحت و بلاغت و حکمت‌ها و نقل خبرهای راستین گذشته و آینده و… و ارائۀ آن توسط شخصی که به شهادت تاریخ در هیچ مکتب و نزد هیچ کسی درس نخوانده، برای اثبات حقانیت اسلام در رأس این معجزات قرار دارد.
———————————————————————————————————————–
(۱) دلائل النبوة، احمد بن الحسین البیهقی، دارالکتب العلمیة، چاپ اول، بیروت ۱۴۰۵ ق، ج۲ ص ۳۶۲-۳۶۸
(۲) البدایة و النهایة، اسماعیل بن کثیر، دارالفکر، چاپ اول، بیروت، ج۳ ص ۱۱۸-۱۲۲ و ج۶ ص ۲۸۲
(۳) دلائل النبوة، ج۲ ص۳۶۶ و البدایة و النهایة، ج۳ ص ۱۲۰
(۴) البدایة و النهایة، ج۳ ص۱۲۰
(۵) مراجعه شود به: مقالۀ “کشتی جناب نوح و انواع موجودات” در بخش مقالات نشر مرتبط همین سایت.
(۶) مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن الطبرسی، مکتبة المرعشی، قم ۱۴۰۳ق، ج۵ پ۵ ص۱۸۶
(۷) تفسیر القمی، علی بن ابراهیم القمی، مکتبة المهدی، نجف ۱۳۶۷ ق، ج۲ ص ۳۴۱
(۸) البدایة و النهایة، ج۳ ص ۱۲۰
(۹) همان، ص ۱۲۱
(۱۰) المناقب، محمد بن علی بن شهرآشوب، انتشارات علامة، قم، ج۱ ص ۱۲۲
———————————————————————————————————————–
پاسخ صوتی:
